بسیاری از لپ تاپ‌های موجود در بازار از ترکیب دو حافظه ssd و hdd استفاده می‌کنند. حافظه ssd برای نصب ویندوز و راه‌اندازی سیستم عامل مورد استفاده قرار می‌گیرد و از طرفی حافظه hdd بیشتر برای ذخیره کردن اطلاعات به کار می‌رود. اما اگر مجبور باشید یکی از این حافظه‌ها را انتخاب کنید به سراغ کدام نوع می‌روید؟ آیا می‌دانید تفاوت هارد ssd با hdd چیست؟ در ادامه همراه رایانو باشید تا بیشتر با این دو نوع هارد و کاربرد هر کدام آشنا شوید.

هارد hdd چیست؟

پیش از آن که بخواهیم به سراغ تفاوت ssd و hdd برویم باید حتما با مفهوم این دو فضای ذخیره سازی آشنا شویم. Hdd مخفف Hard disk drive است و به فضای ذخیره سازی ثابتی گفته می‌شود که بر پایه گردش یک دیسک مکانیکی اطلاعات را در خود ذخیره می‌کند. تاریخچه این هاردها به حدود 60 سال قبل برمی‌گردد، زمانی که این هاردها اندازه بسیار بزرگ‌تری داشتند و فضای ذخیره سازی آن‌ها نیز کمتر از 4 مگابایت بود.

در دهه 80 میلادی و حدود 30 یا 40 سال قبل بود که اندازه این دیسک‌ها به مرور کاهش یافت و بر میزان فضای ذخیره سازی آن‌ها اضافه شد. این هاردها هنوز هم به صورت اینترنال و اکسترنال در کامپیوتر‌ها و لپ تاپ‌های امروزی استفاده می‌شوند و در مدل‌های اکسترنال تا 20 ترابایت و در مدل‌های اینترنال تا 2 ترابایت ظرفیت دارند (ظرفیت‌های بالاتر هم وجود دارد اما مرسوم نیست و استفاده عمومی ندارد)

هارد ssd چیست؟

Ssd یا همان solid-state drive یک فضای ذخیره سازی جدیدتر و البته بسیار سریع‌تر است که هم به صورت اینترنال و هم به صورت اکسترنال مورد استفاده قرار می‌گیرد. Ssd دیگر هیچ قطعه مکانیکی یا قطعه محرکی ندارد و به همین دلیل هم سریع‌تر است و هم بسیار بی‌صداتر. خود ssd ها انواع مختلفی دارند که در ادامه به صورت مختصر به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

هارد اینترنال و اکسترنال چه فرقی دارد؟

در زبان انگلیسی اینترنال به معنای داخلی و اکسترنال به معنای خارجی است. هارد hdd یا ssd اینترنال در دل سیستم شما قرار می‌گیرد و هیچ‌گاه به صورت فیزیکی به آن دسترسی نخواهید داشت و نمی‌توانید آن را از درون سیستم خارج کنید (منظور این است که به‌راحتی نمی‌توان این کار را انجام داد). هارد اکسترنال اما مانند فلش مموری است و شما به سادگی می‌توانید آن را از سیستم خارج کنید و به همراه خود داشته باشید.

می‌توان از ssd و hdd به صورت همزمان استفاده کرد؟

بله، در لپ تاپ‌های امروزی به مراتب این اتفاق دیده می‌شود و به آن حافظه هیبریدی گفته می‌شود. در این لپ تاپ‌ها از 256 یا 512 گیگابایت ssd استفاده می‌شود تا سیستم عملکرد سریع‌تری داشته باشد و از طرفی از 1 یا 2 ترابایت hdd استفاده می‌‌شود تا فضای کافی برای ذخیره اطلاعات وجود داشته باشد.

فرق ssd و hdd چیست؟

طبق گفته‌های بالا هر دو نوع حافظه می‌توانند دیتا را در خود ذخیره کنند و کمک کنند تا سیستم شما و اطلاعات بوت شود، پس تفاوت در چیست؟ در این بخش تفاوت این دو نوع حافظه را به طور کامل شرح می‌دهیم تا دید دقیق‌تری به این فضاهای ذخیره سازی داشته باشید.

طول عمر

همان‌طور که بالاتر اشاره کردیم در ساخت هارد HDD از قطعه‌های مکانیکی استفاده می‌شود و این موضوع طول عمر این محصولات را در مقایسه با هارد SSD کاهش می‌دهد. به طور کلی نمی‌توان عدد دقیقی را برای طول عمر هارد SSD یا HDD عنوان کرد؛ چرا که این موضوع بستگی به میزان استفاده شده و میزان انتقال دیتا دارد، اما طبق اطلاعات موجود عمر مفید هارد HDD بین 3 تا 5 سال و هارد SSD بین 5 تا 10 سال است. شاید این اعداد خیلی دقیق نباشند، اما موضوعی که واضح است طول عمر بیشتر هارد SSD در مقایسه با HDD است.

در نظر داشته باشید که طول عمر هارد اکسترنال بیشتر از اینترنال خواهد بود؛ زیرا شما از این هاردها تنها در صورت نیاز استفاده می‌کنید اما هارد اینترنال به صورت دائمی مورد استفاده سیستم عامل و برنامه‌ها است و برای همین هم کمتر عمر می‌کند و زودتر خراب می‌شود. پس از نظر طول عمر برنده را هارد SSD می‌دانیم.

آسیب پذیری

احتمالا این گفته را شنیده‌اید که زمانی که لپ تاپ روشن است آن را جابجا نکنید یا زمانی که هارد اکسترنال در حال کار آن را خیلی تکان شدید ندهید. این موضوع به دلیل این است که هارد HDD دارای دیسک‌های چرخان مکانیکی است و لرزش زیاد و تکان شدید باعث آسیب دیدن این دیسک‌ها و از دست رفتن بخشی یا همه اطلاعات موجود به روی هارد می‌شود.

در مورد هارد SSD اما این مشکل وجود ندارد و شما بدون مشکل می‌توانید این هاردها را در حین کار هم جابجا کنید؛ چرا که قطعه مکانیکی و متحرکی وجود ندارد که آسیب ببیند. این برتری SSD نسبت به HDD باعث می‌شود تا شما امکان جابجایی لپ تاپ در حین کار را داشته باشید و بتوانید مثلا در حین کد زدن لپ تاپ خود را به میزکار همکار خود منتقل کنید و کد‌های نوشته شده را با هم بررسی کنید.

قیمت

یکی از مهم‌ترین فاکتور‌های یک محصول هنگام خرید برچسب قیمتی آن است و این جاییست که هارد HDD برتری قاطع خود را به رقیب مدرن‌تر دیکته می‌کند. هارد SSD تقریبا دو برابر هارد HDD قیمت دارد و به نوعی می‌توان ادعا کرد که قیمت هارد SSD با ظرفیت 512 گیگابایت باز هم از هارد HDD با ظرفیت 1 ترابایت بیشتر است. پس اگر می‌خواهید هارد SSD برای سیستم خود خریداری کنید بهتر است به سراغ مدل‌های 512 گیگابایتی یا حتی 256 گیگابایتی بروید.

سرعت

یکی از دلایل پیشرفت فناوری در هر زمینه‌ای افزایش سرعت است. این گفته در مورد تراشه گوشی‌های هوشمند، CPU لپ تاپ‌ها، اینترنت و ماشین‌ها صدق می‌کند و طبیعی است که مدل‌های جدیدتر دارای سرعت بیشتری باشند. هارد SSD نسخه‌ای جدیدتر از هارد HDD است و کاملا معقول به‌نظر می‌رسد که سرعت بسیار بهتری هم داشته باشد. اما در عمل تفاوت سرعت هارد ssd با hdd چقدر است؟

سرعت هارد HDD بسته به مدل بین 30 تا 150 مگابایت بر ثانیه است، در صورتی که این سرعت برای هارد SSD به حدود 500 مگابایت بر ثانیه می‌رسد و مدل‌های جدیدتر NVME سرعتی برابر با 3000 الی 3500 مگابایت بر ثانیه دارند. این یعنی بسته به نوع SSD و HDD شما در ساده‌ترین حالت ممکن یک هارد SSD پنج برابر سریع‌تر است و در بهترین حالت تا 20 برابر یا حتی بیشتر سریع‌تر عمل می‌کند.

این تفاوت سرعت تنها زمان انتقال دیتا خود را نشان نمی‌دهد و در انجام هر کاری تأثیرگذار است. زمانی که سیستم عامل یک لپ تاپ یا سیستم به روی هارد SSD نصب باشد و یا برنامه‌ها به روی هارد SSD نصب باشند هم سیستم سریع‌تر بوت می‌شود و هم نرم افزارها بسیار سریع‌تر اجرا می‌شوند. همچنین بازی‌های نصب شده به روی هارد SSD لودهای کوتاه‌تری دارند که این می‌تواند برای گیمرها موضوع مهمی باشد.

پس اگر لپ تاپ شما قدیمی است و سرعت خوبی ندارد یکی از راه‌هایی که می‌توانید سرعت بوت شدن و اجرای برنامه‌ها را در آن افزایش دهید این است که هارد HDD موجود در دل آن را با هارد SSD جایگزین کنید. این کار تأثیر بسیار زیادی در سرعت خواهد داشت و باعث می‌شود چند سال دیگر بتوانید از لپ تاپ قدیمی خود استفاده کنید.

میزان صدا

هارد SSD از هیچ قطعه مکانیکی استفاده نمی‌کند و در نتیجه به طور 100 درصدی بی‌صدا است و این در حالیست که هارد HDD به دلیل برخورداری از دیسک مکانیکی به‌خصوص در زمان انتقال دیتاها صدا تولید می‌کند. البته این میزان صدا خیلی زیاد نیست که باعث اذیت شدن شما شود ولی در کل نکته‌ای است که به عنوان تفاوت این دو نوع هارد می‌توان به آن اشاره کرد.

انواع هارد SSD کدامند؟

به طور کلی دو دسته هارد SSD در بازار وجود دارد که هر کدام به چند نوع تقسیم می‌شوند. هارد SSD یا از نوع Serial Advanced Technology Attachment یا همان SATA است یا از نوع Non-Volatile Memory express یا همان NVMe. البته دسته دوم Peripheral Component Interconnect express یا همان PCIe را هم شامل می‌شود.

مدل SATA

هارد SSD از نوع SATA را می‌توان ارزان‌ترین و البته قدیمی‌ترین نوع هارد SSD در نظر گرفت. این مدل بهترین گزینه برای جایگزینی با هارد‌های HDD قدیمی‌ است؛ زیرا شما به راحتی می‌توانید یک هارد SSD SATA 2.5 اینچی را جایگزین هارد HDD 2.5 اینچی کنید و نیاز به چک کردن مادربرد نخواهید داشت. سرعت این نوع هارد 5 برابر هارد SSD است و لپ تاپ شما را بسیار سریع‌تر می‌کند. هارد SSD SATA یک مدل مینی هم دارد که تنها از نظر اندازه کوچک‌تر است.

مدل M.2

این نوع هارد SSD یک قطعه نازیک و کوچک مستطیلی شکل است که بیشتر در لپ تاپ‌های نازک به دلیل فرمت فشرده آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای استفاده از این نوع SSD باید حتما مادربرد شما دارای شیار مخصوص باشد. این نوع SSD تا 2 ترابایت ظرفیت دارد و سریع‌تر و البته گران‌تر از SATA است. هنگام خرید این نوع هارد پس از چک کردن مادربرد حتما باید اندازه‌ متناسبی خریداری کنید. برای مثال M.2 SSD 2280 به معنای 22 در 80 میلی‌متر است.

مدل PCIe

هارد ssd مدل PCIe دارای پهنای باند بیشتر و در نتیجه سرعت بالاتری نسبت به SATA است و می‌توان این مدل را سریع‌ترین نوع SSD در نظر گرفت. این نوع SSD هم به مادربرد متصل می‌شود و با کارت صدا و کارت گرافیک هم سازگاری بسیار خوبی دارد. برای گیمرها خرید این نوع SSD توصیه می‌شود، البته اگر با هزینه بیشتر آن‌ها مشکلی ندارید.

مدل NVMe

NVMe برای ssd های نسل جدید ساخته‌ شده‌اند تا بهترین عملکرد و کمترین زمان پاسخ‌گویی را داشته باشند. این نوع ssd با PCIe سازگاری خوبی دارد و می‌تواند دیتا را با سرعت 3 الی 3.5 گیگابایت بر ثانیه انتقال دهد. این یعنی انتقال یک فایل 30 گیگابایتی حدود 10 الی 15 ثانیه زمان خواهد برد.

هارد ssd بخریم یا hdd؟

اگر می‌خواهید هارد اکسترنال خریداری کنید بدون شک پیشنهاد می‌کنیم به سراغ هارد HDD بروید؛ چرا که هارد اکسترنال قرار نیست دائما استفاده شود و سرعت آن شاید خیلی اهمیت نداشته باشد (مگر این که بخواهید یک هارد اکسترنال داشته باشید که با سرعت بالایی دیتا را انتقال دهد).

اما اگر هارد اینترنال می‌خواهید پیشنهاد می‌کنیم به سراغ هارد SSD بروید تا هم سرعت لپ تاپ یا سیستم بسیار بیشتر شود و هم خیالتان بابت جابجایی لپ تاپ و آسیب‌های وارده راحت باشد. البته قیمت هارد SSD حدود دو برابر است که باید این نکته را در نظر داشته باشید، هرچند که طول عمر این هارد هم بیشتر است.

جمع بندی

اگر بخواهیم کل توضیحات را در چند خط خلاصه کنیم باید بگوییم که اگر فضایی برای ذخیره کردن دیتا می‌خواهید هارد HDD را انتخاب کنید و اگر می‌خواهید سرعت لپ تاپ خود را افزایش دهید به سراغ هارد SSD بروید.

سوالات متداول

هارد ssd چیست؟ Ssd یا همان solid-state drive یک فضای ذخیره سازی جدیدتر و سریع‌تر نسبت به HDD است و هم به صورت اینترنال و هم به صورت اکسترنال مورد استفاده قرار می‌گیرد. SSD دارای هیچ قطعه مکانیکی یا قطعه محرکی نیست و به همین دلیل هم عملکرد سریع‌تری دارد و هم صدای کمتری. هارد SSD در انواع SATA، PCIe، M.2 و NVMe قابل خریداری است.

می‌توان از ssd و hdd به صورت همزمان استفاده کرد؟ بله، در بسیاری از لپ تاپ‌های امروزی از ترکیب دو نوع هارد استفاده می‌شود و به آن حافظه داخلی هیبریدی می‌گویند. این کار باعث می‌شود هم در هزینه‌ها صرفه جویی شود و هم سرعت لپ تاپ به لطف ssd بالاتر برود و سیستم سریع‌تر بوت شود.

تفاوت سرعت ssd و hdd چقدر است؟ سرعت هارد HDD بسته به مدل بین 30 تا 150 مگابایت بر ثانیه و سرعت هارد SSD حدود 500 مگابایت بر ثانیه است و مدل‌های جدیدتر NVME سرعتی برابر با 3000 الی 3500 مگابایت بر ثانیه دارند. این یعنی در حالت کلی ssd بین 5 تا 20 برابر یا حتی بیشتر نسبت به hdd سریع‌تر است.